سه‌شنبه، تیر ۱۵، ۱۳۸۹

همه چیز در مورد عقرب یا کژدم

عقرب ها جزو حشرات سخت پوست و از تیره عنکبوتیان هستن که بطور عادی هیچ آزاری ندارن و تنها زمانی نیش میزنن که مورد تهدید واقع بشن و در واقع از خودشون فقط دفاع میکنن . این حشرات بسیار برای طبیعت مفید هستن چون انواع حشرات موذی رو شکار میکنن و باعث تعادل زیستی در طبیعت میشن . با این همه ترس و وحشت از عقرب در انسان سابقه در زمان های بسیار دور داره . عقرب ها معمولن در مناطق گرم و خشک زندگی میکنن ولی این عمومیت نداره و عقرب هایی در ارتفاعات سرد سیر کوهستان و نواحی جنگلی و مرطوب هم شناسایی شدن . بیشتر از دویست گونه عقرب در جهان وجود داره که تنها تعداد انگشت شماری از اونها خطرناک هستن و از این تعداد هم تنها چند عدد کشنده هستن که یکی از اونها عقرب گادیوم در ایران هست که بسیار کشنده و خطرناکه . این عقرب بومی مناطق جنوبی ایران هست و به نام محلی گادیوم معروفه که به رنگ زرد و به طول 6 تا 7 سانتیمتر میرسه و همه ساله افراد بسیاری که بیشتر کودکان هستن بر اثر گزش این عقرب در مناطق جنوبی مخصوصن استان خوزستان فوت میکنن این عقرب تنها در ایران زندگی میکنه و بومی ایران هست . خطرناک ترین عقرب کشف شده , در هندوستان زندگی میکنه و رنگ قرمزی داره و به نام مسوبوتوس تامولوس شناخته میشه و بسیار کشنده ست . عقرب های رنگ های مختلفی دارن . مثل سیاه و زرد و سبز و قهوه ای و قرمز و خاکستری و همینطور اندازه های اونها هم متفاوته و از یک و نیم سانتیمتر تا هجده سانتیمتر متغیر هست . به همین دلیل هست که یکی از راههای جلوگیری از ورود عقرب به داخل منزل استفاده از توری های ریز بر روی در و پنجره هاست چون بعضی عقرب های کوچک میتونن از کوچکترین سوراخ ها هم عبور کنن .
برای دور موندن از گزیده شدن توسط عقرب ها , باید عادت های اونها رو دونست . عقرب ها موجوداتی هستن که تنها در شب از مخفیگاه های خودشون بیرون میان و به شکار میپردازن و روزها در جایی مخفی میشن . پس شب هنگام موقعی هست که اگر در منطقه ای هستید که عقرب وجود داره , باید بیشتر مراقب باشید . یکی از راههای شناسایی عقرب ها در شب , استفاده از چراغ قوه هایی با نور ماورا بنفش یا مادون قرمز هست . بدن عقرب دارای خاصیتی هست که زمانیکه نور ماورا بنفش بهش تابیده بشه در تاریکی به رنگ سبز درخشان در میاد و مثل فلورسنت میدرخشه به سرعت شناسایی میشه .
افرادی که در مناطق عقرب خیز زندگی میکنن , در هنگام نظافت منزل و یا جابجایی اسباب و وسایل باید خیلی مراقب محل های خاص باشن . هر مکانی که محل تجمع حشرات موذی باشه , شکارگاه خوبی برای عقرب ها به شمار میاد . پس باید محیط زیست رو تمیز نگه داشت تا مانع جذب عقرب بشه مخصوصن زباله دانی ها در این مناطق بهشت عقرب هاست . یکی دیگه از نقاط مورد علاقه عفرب ها , بین چوب ها و هیزم ها و لای پوست و شکاف درخت ها و سوراخ های سنگ ها و حتا زیر سنگ های افتاده روی زمین و الوارها و آجرها و بلوک های سیمانی و مکان های مرطوب و تاریک مثل انباری و زیر زمین و سرداب و دستشویی و حمام و حتا کناره های چاه آب هست که این مناطق بهترین مخفیگاه برای عقرب ها به شمار میرن . پس در زمان جابجایی اسباب و اثاثیه و یا رفتن به این مکان ها باید هوشیار بود و از پوتین های پلاستیکی ساق بلند و دستکش های کلفت استفاده کرد !
عقرب ها قابلیت بالا رفتن از همه سطوح رو دارن مخصوصن سطوح عمودی . در موقع خواب مردم مناطق کویری پایه های تخت رو در کاسه های کوچکی پر از نفت یا سم قرار میدن تا مانع ورود عقرب به رختخواب بشن . در واقع عقرب ها به نیت نیش زدن , وارد رختخواب یا محل زندگی انسان ها نمیشن بلکه به دنبال شکار میگردن و زمانیکه روی بدن انسانی که خوابیده راه میرن , باعث ایجاد خارش و حساسیت روی پوست میشن و هر حرکتی از جانب شخص برای دفع این حالت ها صورت بگیره , تصور مورد تهدید واقع شدن رو در عقرب ایجاد میکنه و باعث نیش زدن و دفاع کردن از خود میشه ! برای همین هست که در زبان شیرین پارسی ضرب المثلی گفته شده با این مضمون که :
نیش عقرب نه از ره کین است , اقتضای طبیعتش این است .
در موقع گزیده شدن توسط عقرب , تنها کاری که میشه کرد اینه که فرد آسیب دیده رو به سرعت به درمانگاه یا بیمارستان برسونید و قبل از اون تنها قسمت بالایی محل گزش رو با یک بند یا طناب یا پارچه ببندین تا سم دیرتر در بدن پخش بشه . از برش زخم و یا سوزاندن زخم و یا قرار دادن عضو در آب یخ جدن خودداری کنید چون بیفایده ست و تنها باعث آسیب بیشتر میشه . جالب اینه که هر چقدر زهر عقرب سمی تر و کشنده تر باشه , علایم کمتری رو نشون میده چه موضعی و چه بالینی و این باعث خطرناک تر بودن این گونه های عقرب میشه چون شخص تصور میکنه خطری متوجهش نیست و ممکنه نسبت به درمان خودش کم کاری کنه در صورتیکه زهر در حال اثر گذاری هست و خطر مرگ جون مصدوم رو تهدید میکنه . زهر عقرب ها روی گلبول های قرمز اثر میذارن و اونها رو از بین میبرن و نابود میکنن . گلبول های قرمز چون وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی رو برای سلول های تمام قسمت های بدن بر عهده دارن , وقتی نابود بشن بدن عملن با کمبود اکسیژن و مواد غذایی روبرو میشه و مرگ دردناکی رو تجربه میکنه . علایم عقرب گزیدگی زیاد هستن و میتونن با هم یک جا بروز کنن و یا تک تک . دل درد و دل پیچه شدید , استفراغ , ادرار مکرر همراه با دفع خون , طپش قلب و آریتمی قلبی , عرق کردن بیش از اندازه , تشنج و لرزش بدن , خشک شدن دهان و اضطراب و بی قراری , سرگیجه و عدم تعادل و از همه مهم تر تنگی نفس !
برای کاهش درد از اسیتامینوفن استفاده میشه ولی از آسپرین نباید استفاده کرد چون باعث رقیق شدن خون میشه و ممکنه باعث خونریزی داخلی در فرد بشه . همینطور در صورت امکان عقربی که باعث گزیدگی شده رو بهتر هست که گرفته و به همراه مصدوم به بیمارستان ببرن تا نوع عقرب شناسایی و پادزهر مناسب ارائه بشه . بعد از درمان و یا تزریق پادزهر تا مدت 24 ساعت فرد گزیده شده باید تخت نظر باشه در بیمارستان یا درمانگاه .
چون عقرب ها از سوراخ ها و جاهای تاریک خوششون میاد , موقع پوشیدن کفش در مناطقی که عقرب زیاد هست , حتمن کفش ها رو تکون بدین و بعد به پا کنین . بهتر هست به محض در آوردن کفش ها , داخل اونها رو با روزنامه پر کنید . همینطور لباس ها رو قبل از پوشیدن حتمن خوب تکان بدین مخصوصن شلوار و جیب شلوار . دستکش ها و کلاه رو قبل از پوشیدن تکان بدین .
شکل و اندازه عقرب ها در خطرنام بودن اونها دخالت نداره . در واقع باید بدونین که عقرب های بزرگ بیشترشون بی خطر هستن و این عقرب های کوچک هستن که اغلب به شدت خطرناکن . در مورد سم عقرب ها هم , سم عقرب های ساکن کویر قویتر و کشنده تر هست .
و اما نکته بسیار جالب در مورد عقرب , قدرت عجیب این حشره در برابر رادیواکتیو هست که هیج موجود زنده ای نمیتونه چنین مقاومتی رو در مقابل رادیواکتیو از خودش نشون بده . برای مثال قدرت مقاومت بدن انسان در برابر رادیواکتیو تنها پانصد راد هست در صورتیکه کوچکترین عقرب ها قادر به تحمل بیش از چهل هزار راد اشعه رادیواکتیو هستن ! در مورد مرگ عقرب ها هم مطالب زیادی گفته شده که مشخص نیست واقعیت دارن یا نه . مثلن خیلی ها میگن وقتی عقرب ها پیر و ضعیف شدن , خودکشی میکنن و خودشون رو نیش میزنن و یا وقتی عقرب رو در آتش بندازن , عقرب خودکشی میکنه و راست و دروغش مشخص نیست !
برای نابود کردن عقرب به روش شیمیایی یا استفاده از سم , روش های مختلفی وجود داره . ساده ترین اونها استفاده از اسپری بایگون هست . ولی برای ریشه کن کردن اصولی اونها باید از سمپاشی استفاده کرد . سمپاشی باید در داخل جاهایی که عقرب ها تمایل به ورود یا پنهان شدن دارن مانند زیر وسایل منزل ، زیر زمین ، زیر شیروونی ، کناره های اتاقها ، داخل کمدها انجام بشه . در فضای باز و بیرون منازل سمپاشی رو در قسمتهایی انجام داد که ساختمان با خاک تماس داره تا عقرب در موقع ورود به محدوده منزل در تماس با سم از بین بره . این منطقه ها شامل پی و پایه های ساختمان ها ، ستونها و راهروها و ایوانها اشاره کرد . سمپاشی رو به ارتفاع نیم متر یا پنجاه سانت از سطح زمین باید انجام داد . بهترین حشره کش برای عقرب شامل : مالاتیون بی بو به میزان 30 گرم + دیازینون به مقدار 10 گرم + لیندین به میزان 5 گرم + پروپوکسور به میزان 20 گرم + دیکلرووس به میزان 5 گرم + بندیوکارپ به میزان 4/2 تا 8/4 گرم در یک لیتر آب استفاده میشه . سمپاشی در صبح زود باید انجام بشه تا در اثر تحریک عقربها توسط سم افراد در معرض گزش قرار نگیرن چون سمپاشی باعث میشه عقرب ها از سوراخ ها مخفیگاه ها خارج بشن و در صورت مواجه شدن با هر کسی , اقدام به نیش زدن میکنن .
و اما یکی از موثر ترین روش ها برای فراری دادن عقرب ها استفاده از روغن درخت سرو یا Cedar Oil  هست که مالیدن این روغن به روی پوست بدن باعث فراری دادن عقرب ها میشه و عقرب ها هرگز به شما نزدیک نمیشن !!! البته روغن سرو بسیار بوی تند و قوی ای داره و در بعضی افراد ممکنه ایجاد حساسیت کنه . برای همین قبل از مالیدن اون به پوست , حتمن مقداری کمی رو به پوست بدن برای تست بمالین و در صورت نداشتن آلرژی ازش استفاده کنید .
و در آخر نکته ای هم در مورد زاد و ولد عقرب ها بگم و اونم اینه که عقرب ها زنده زا هستن و هر عقرب ماده میتونه تا دویست بچه عقرب به دنیا بیاره . بچه ها تا اولین پوست اندازی روی پشت مادر سوار هستن و دلیل اون استفاده از رطوبت بدن مادر هست . عقرب های نوزاد سفید و بی رنگ هستن و دلیل اون اینه که برای صیادان قابل شناسایی نباشن . نوزادان عقرب بعد از هفت ماه بالغ میشن و قابلیت تولید مثل پیدا میکنن .

هیچ نظری موجود نیست: