همه چیز در مورد آلوورا یا آلوئه ورا - Aloe Vera

مدت زیادی نیست که فروش و مصرف و پرورش این گیاه در ایران مرسوم شده . گیاهی که سالهای سال در خیلی از منازل وجود داشت و ابعنوان نوعی کاکتوس شناخته میشد و در گلدانهای حیاط جا خشک کرده بود و کسی از خواص معجزه آسای اون چیزی نمیدونست . تا چند سال پیش تنها آشنایی ما با این گیاه در حد استفاده اون در شامپوها و صابون ها و لوازم آرایشی بود و کمتر کسی میدونست که این گیاه اصلن چه شکلی هست و آیا خوردنیه یا نه و یا میشه اونو مستقیم مصرف کرد و اصلن چه خاصیت هایی داره . ولی امروزه در تمام عطاری ها و حتا گل فروشی ها میشه برگ های بزرگ این گیاه رو تهیه کرد و گلدانهای اون رو خرید و در منزل کاشت .


نام گذاری :

گیاه آلوئه ورا در زبان فارسی به نام صبر و در طب سنتی با نام صبر زرد ازش یاد شده . این گیاه در قسمت های جنوبی ایران مثل استان بوشهر و هرمزگان و مخصوصن جزیره قشم بیشتر  از جاهای دیگه ایران وجود داره و زمین های زیادی در جزیره قشم به زیر کشت این گیاه رفته . این گیاه همینطور به گل قبر یا چادروا هم معروفه چون یکی از گیاهانی هست که بطور سنتی توسط اهالی جنوب ایران بالای گور درگذشتگانشون کاشته میشه . شاید به همین دلیل هم بعضی ها بهش گیاه جاودانگی میگن . یکی از دلایلی هم که بهش صبر گفته میشه در فارسی شاید به این دلیل بوده این گیاه رو روی قبرها می کارند و نشانه ای از محل خاکسپاری کسی هست که فوت شده . برگزیدن نام صبر برای این گیاه شاید برای ایجاد آرامش و صبر برای بازماندگان بوده . در جزیره قشم تراکم بسیار زیاد این گیاه رو در قبرستان قدیم شهر سوزا به صورت چند هکتار میشه دید . اسم آلوئه ورا از زبان عربی گرفته شده . Aloe به زبان عربی به معنی تلخ و تند گفته میشه و این تلخی بخاطر شیره ای هست که از بُرش برگ گیاه ترشح میشه و بسیار تلخه و لغت Vera هم به معنی درخشان که برای درخشندگی و شفافیت ژل و مغز برگ این گیاه هست .

تاریخچه آلوئه ورا :

این گیاه بومی شمال آفریقاست و با بررسی و کشف اهرام در مصر باستان دانشمندان متوجه استفاده دائمی از این گیاه توسط مصریان شدن و با رمز گشایی خطوط مصریان طرز استفاده از اون کشف شد که برای درمان بیماری های پوستی و زخم ها و سوختگی ها بکار میرفته . بعد ها با کشف بیشتر قاره آفریقا کاشفان متوجه استفاده اون در بیشتر قبایل آفریقایی شدن که بعنوان ماده ای برای جلوگیری از عرق کردن بدن و درمان جراحت های پوستی بکار میرفته . افسانه ها یا شاید هم واقعیت هایی در مورد این گیاه نوشته شده که مثلن کلئوپاترا بدن خودش رو با ژل این گیاه آغشته میکرده و دلیل زیباییش این بوده و یا ارسطو از خواص این گیاه با خبر بوده و اسکندر رو نشویق به تسخبر جزیره ای که این گیاه در اون رشد میکرده میکنه و اسکندر هم برای درمان زخم سربازانش و ادامه کشورگشایی هاش به اون جزیره حمله و مقدار زیادی از این گیاه رو همراه خودش در جنگ ها میبره و یا گاندی با این گیاه روزه میگرفته و ... که سندیت اونها مشخص نیست و نمیشه بهشون اعتماد کرد !

شناخت علمی گیاه آلوئه ورا :

اولین بار مورد استفاده علمی این گیاه در ایالات متحده آمریکا آغاز شد و برای درمان عوارض ناشی از التهاب پوستی ناشی از اشعه اکس بکار گرفته شد . بعدها پمادهایی از ژل این گیاه هم تولید شد که برای درمان بواسیر و اگزمای پوستی و نابینایی تجویز میشد ولی بعدها مشخص شد که آلوئه ورا در بیشتر این بیماریها اثر درمانی نداره و تنها اثر مفید اون روی آسیب های خفیف پوستی هست .

پرورش و تکثیر آلوئه ورا :

شکل ظاهری این گیاه شبیه کاکتوس هست ولی در واقع از خانواده کاکتوس ها نیست ولی چون شرایط نگهداری اون شبیه کاکتوس هاست و به آب کم و گرمای زیاد و نور مستقیم آفتاب نیاز داره , به اشتباه خیلی ها تصور میکنن که آلوئه ورا نوعی کاکتوس هست . حتا شکل ظاهری و برگهای شمشیری با لبه های تیغ دارش هم بیشتر باعث میشه که تصور کنیم با نوعی کاکتوس طرف هستیم در صورتیکه این گیاه از تیره سوسنی هاست ! شکل ظاهری این گیاه به رنگ سبز روشن با رگه های سفید و بدون ساقه به ارتفاع گاه تا یک متر و حتا بیشتر دیده میشه . برگ های اون پهن و گوشتی و کمی نرم هستن . هر گیاه بین 10 تا 20 پاجوش میزنه که باکندن و کاشتن اونها میشه گیاه جدیدی بوجود آورد . روش دیگه ای هم که در آزمایشگاه برای تکثیر این گیاه وجود داره استفاده از تکثیر سلولی هست که از بخش کوچکی از گیاه میلیونها گیاه جدید بوجود میارن . این گیاه در دمای صفر درجه از بین میره به همین دلیل باید تنها در نواحی گرم کاشته بشه و یا در زمستان در گلخانه ازش نگهداری کنن . این گیاه از سال دوم کاشت قابل برداشت هست چون برگ ها به اندازه کافی بزرگ و گوشتی شدن و میشه ازشون استفاده کرد . هر چقدر برگ ها بزرگتر باشن صرفه اقتصادی اونها بیشتر هست و مقدار ژل موجود در اونها بیشتر .

روش مصرف :

قسمت مورد استفاده این گیاه برگ های اون هست . زمانیکه برگ ها بریده میشه ابتدا مایع زرد رنگی از اون خارج و سپس ژل بی رنگی بیرون میاد . ماده زرد رنگ در واقع مایعی آنتی باکتریال و بسیار تلخ مزه هست که در معرض هوا به سرعت اکسید و به رنگ زرد در میاد و مزه گزنده ای داره . قسمت اصلی این گیاه همون ژل بی رنگی هست که از برگ ها خارج میشه . برای استفاده , باید بزرگترین برگ گیاه رو درست از نزدیک رویشگاه اصلی با چاقویی تیز برید و سپس برگ رو بصورت مایل در کناری برای چند دقیقه قرار داد تا شیره زرد رنگ اون خارج بشه و یا برای سرعت بیشتر بعد از پوست کندن برگ ها , فیله یا مغز شفاف آلوئه ورا رو در آب قرار داد تا تلخیش گرفته بشه . استفاده از مغز و ژل این گیاه به دو صورت خوراکی و موضعی انجام میشه.
 .
خواص , موارد استفاده و طرز مصرف :

ژل این گیاه خاصیت آنتی باکتریال و میکروب کشی بسیار قوی ای داره بطوریکه امروزه متوجه شدن اگر روی سطح میوه ها یا هر چیز فساد پذیری رو با ژل این گیاه بپوشونن میشه تا مدت های زیادی اونو از فاسد شدن یا تخمیر حفظ کرد و در ضمن چون ژل این گیاه هیچ نوع خاصیت آسیب رسان نداره میتونه یک ماده عالی برای مواد حساس باشه مخصوصن خوراکی ها .
استفاده از این گیاه بصورت هم خوراکی و هم موضعی انجام میشه . در درمان های موضعی از ژل این گیاه برای التهاب های پوستی , اگزما , کم رنگ کردن قسمت های تیره پوست مثل آکنه , شفاف کردن و نرم کردن پوست , درمان آفتاب سوختگی های خفیف , درمان زخم های پوستی سطحی , جلوگیری از شوره سر و ریزش مو و بسیاری بیماریهای دیگه استفاده میشه .

برای استفاده فقط مقدار کوچکی از انتهای برگ رو بریده و سپس پوست سبز اون رو بکنید و گوشت و مغز سفید رنگ رو روی پوست بمالید . وقتی که گوشت خشک میشه کافیه کمی اونو برش بزنید تا دوباره ژل ترشح بشه و یا میتونید گوشت اون رو له کنید و روی پوست بمالید . هر بار باید تنها مقداریکه مورد نیاز هست رو از برگ اصلی برید چون این گیاه در ترکیب با هوا به سرعت اکسید میشه . انتهای برگ بریده رو هم باید فورن با یک تکه فویل یا کاغذ آلومینیوم پوشوند و در یخچال نگهداری کرد . این گیاه تا دو هفته در محیط یخچال قابل نگهداری هست . بعد از مالیدن ژل روی پوست , در کمتر از بیست ثانیه ژل جذب پوست میشه و پوست رو بسیار نرم و لطیف و شاداب میکنه و همینطور در صورت آفتاب سوختگی اثر آرام بخش روی پوست داره و التهاب رو کم میکنه . افرادی که پوست صورتشون پوسته داره هم با استفاده از این گیاه تا حد زیادی میتونن این بیماری رو درمان کنن . همینطور برای جلوگیری از پوسیدگی دندان , مقداری از مغز این گیاه رو با کارد له میکنیم و در آب ریخته و قرقره میکنیم و جلوی پوسیدگی دندان رو میگیره و البته بطور موقت و برای مواقع ضروری وگرنه چیزی جایگزین مسواک نمیتونه بشه . و یا برای بالا بردن سیستم ایمنی بدن , مقداری از مغز این گیاه رو خرد کرده و قبل از خواب میخوریم . این ترکیب برای کسانیکه سابقه بیماری های جهاز هاضمه در خانواده مثل سرطان روده بزرگ دارن بسیار مفیده . همینطور برای درمان سرما خوردگی از ژل این گیاه که در آب حل شده میشه استفاده کرد و باعث افزایش گلبول های سفید خون میشه و طول مدت درمان سرما خوردگی رو کوتاه تر میکنه . این گیاه همچنین باعث کاهش قند خون میشه که برای افرادی که دیابت دارن مصرفش خطرناک هست ! برای درمان نفخ و سو هاضمه از تخم گشنیز دم شده به همراه مقداری مغز له شده آلوئه ورا استفاده کنید . برای درمان یبوست میشه از مقداری از مغز گیاه آلوئه ورا به همراه چای سبز استفاده کرد . برای درمان گل مُژه و بسته شدن مجاری اشک چشم هم میشه از مخلوط ژل آلوئه ورا با مقداری گلاب خالص بصورت کمپرس استفاده کرد . برای باز کردن اشتها هم میشه از یک لیوان آب پرتقال به همراه مقداری ژل این گیاه استفاده کرد .
ژل بی رنگ آلوئه ورا خاصیت نرم کننده و مرطوب کننده فوق العاده قوی با خاصیت جذب بسیار سریع داره طوریکه در چند ثانیه ژل در پوست بدن محو میشه و لطافت و نرمی زیادی به پوست میبخشه به همین دلیل در مواد آرایشی و صابون ها و شامپوها کاربرد زیادی پیدا کرده . امروزه بیشتر کرم های مرطوب کننده , کرم های ضد آفتاب و کرم های ضد سوختگی از آلوئه ورا تهیه میشن . همینطور مقدار اسیدی بودن پایین این گیاه باعث شده تا شامپوها و نرم کننده های بسیار خوبی ازش تهیه بشه .
روش تهیه ماسک صورت آلوئه ورا :
این ماسک پوست رو فوق تالعاده روشن و شفاف و نرم میکنه . یک تکه کوچک از مغز آلوئه ورا رو در یک استکان شیر انداخته و نصف یک خیار قلمی رو با پوست توی اون رنده میکنیم و میذاریم یخچال تا یکساعت این مواد با هم بمونن . بعد از یخچال در میاریم و صاف میکنیم و به پوست میمالیم . به محض خشک شدع , پوست رو با آب ولرم میشوریم . میشه این ماسک رو تا 3 روز در یخچال نگهداری کرد . البته حتا بدون این مخلفات هم میشه بعنوان ماسک از آلوئه ورا استفاده کرد و فقط کافیه قسمتی از برگ رو برش زده و روی پوست بمالیم . همون اثرات نرم کنندگی و تازه کردن پوست رو انجام میده .
ویتامین های این گیاه هم بسیار زیاد و خاص هستن . ویتامین B12 و فولیک اسید موجود در این گیاه برای کم خونی بسیار مفید هست . همچنین هشت نوع آمینو اسید مورد نیاز بدن در این گیاه وجود داره که باعث سم زدایی بدن میشه . این آمینو اسید ها میتونن سرب و جیوه و کادیوم و فلزات سنگین رو از بدن خارج کنن به همین دلیل امروزه محصولات متنوعی از آلوئه ورا بصورت عصاره , ژل و کپسول در داروخانه ها وجود داره . در ژل این گیاه موادی وجود داره که خاصیت ترمیم کنندگی و ضد التهاب داره . همینطور دارای خاصیت آنتی باکتریال بسیار قوی هست و در صورتیکه روی هر جسم فاسد شدنی پوشیده بشه از فساد اون تا مدت طولانی جلوگیری میکنه . انواع آنتی اکسیدان ها در شکل ویتامین های A – B1 , B2 , B6 , B12 – C – E و آمینو اسیدها و روی و اسیدهای چرب ضروری برای بدن همگی در ژل این گیاه وجود دارن .

مصارف درمانی :

ژل Aloe حاوی گلیکوپروتئین هست که از ورم و درد جلوگیری میکنه و باعث سریع شدن روند درمانی میشه . همچنین حاوی پُلی ساکارید هست که رشد و ترمیم پوست رو تحریک می کنه و باعث ترمیم سریع پوست های آسیب دیده و سوخته میشه . آنتراکوئین موجود در شیره این گیاه به عنوان مسهل قوی عمل می کنه و میتونه باعث اسهال شدید بشه ولی چون باعث درد و گرفتگی شدید عضلات بدن میشه مصرف اون باید حتمن زیر نظر پزشک باشه همینطور در پوست سبز رنگ این گیاه ماده ای بنام آلوئین وجود داره که اون هم مسهلی بسیار قوی هست و دهها مرتبه از روغن کرچک قویتره به همین دلیل قبل از مصرف خوراکی باید حتمن پوست سبز رنگ اون گرفته بشه . ماده شیمیایی موجود در شیره زرد این گیاه به مقدار کم و کنترل شده می تونه از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنه . قبلن نوشتم که ژل این گیاه برای درمان زخمهای خارجی کاربرد وسیعی داره و جالبه که بدونید برای درمان زخمهای داخلی هم بسیار موثره مثل زخم معده . ژل این گیاه چون دارای خواص ضد میکروبی هست ازش برای درمان عفونتهای میکروبی مجاری معده  و روده استفاده میشه چون این ماده اسیدهای معده رو که سبب تشدید زخمها میشن کاهش می ده . همینطور از ترکیب ژل این گیاه با داروهای ضد بیماری ایدز برای کنترل بیماری ایدز با هزینه کمتر استفاده میکنن .. اثرات درمانی که بصورت علمی امروزه شناخته شده برای کاهش درد سوختگى و ترمیم ناحیه سوخته از نوع درجه دو و درجه سه و آفتاب سوختگی و سوختگی های ناشی از تشعشعات خفیف هست . همینطور کاربرد اون برای بهبود زخم های عمیق و عمل های جراجی ممنوع هست چون درمان و جوش خوردن زخم رو به تأخیر مى اندازه . در خصوص تداخلات دارویى هنگام استفاده از این ژل ، اثرات پایین آورندگى قند خون رو افزایش میده و همینطور اثر ضدالتهابى هیدروکورتیزون استات رو هنگامى که به عنوان یک حامل استفاده بشه یعنی همراه با یک داروی دیگه , افزایش میده . قبل از مصرف ، توصیه علمی شده که مقدارى از ژل گیاه رو در جاى دیگه ای از بدن مثل بازو مالیده بشه تا در صورت حساسیت نداشتن به اون , مصرف بشه چون مواردی از آلرژی به این گیاه گزارش شده . ژل گیاه در درمان بیمارى پسوریازیس یا صدفک به صورت عصاره در کرم در طى تحقیقات بسیارى ثابت شده و بسیار موثره . این بیماری یک بیماری پوستی بصورت عـود کننده و مزمن هست که در اون بصورت پوسته پوسته همراه با پلاک هـا ی فلس مانند خاکستری و نقره‌ای ایجاد می‌شه.  آرنـج هـا و زانـوها متـداولتـرین قسـمت‌های بدن هستن که دچار این عارضه پوستی می‌شـن . در قسمتها , پوستی برجسته با کناره‌ های قرمز و تنگ و پوشیده شده از پوسته‌های بزرگ سفید یا نقره‌ای رنگ به رنگ سفید دیده میشه و به همین دلیل به اون در فارسی صدفک گفته میشه . این ضایعات ترک خورده و دردناک میشن .

مصارف صنعتی :

این  گیاه امروزه در صنعت مواد خوراکی و بهداشتی مصرف بسیار بالایی پیدا کرده و روز به روز هم تقاضا برای اون بیشتر میشه . از آلوئه ورا در تولید مربا، انواع نوشابه ‌ها ، کنسرو ، ژله ، مارمالاد ، سوپهای آلوئه ‌ورا، چای آلوئه ورا ، بستنی ، ترشی، تافی، نان، ماکارونی، کمپوت استفاده میکنن . همینطور در صنایع بهداشتی از جمله تولید دستمال کاغذی و پوشک بچه به علت حساس بودن پوست بچه‌ ها و ترمیم سریع پوست استفاده می‌شه  . نوشیدنی های زیادی هم میشه در منزل با این گیاه تهیه کرد که یکی از روشها رو مینوسیم .

روش تهیه نوشیدنی آلوئه ورا :

برای تهیه نوشیدنی آلوئه ورا , ابتدا اونو با دقت پوست میکنیم . نباید هیچ قسمتی از پوست سبز برگ روی مغز اون باقی بمونه چون خاصیت مسهل بسیار شدید داره . سپس مغز یا فیله آلوئه ورا رو داخل مخلوط کن میندازیم و یک عدد لیمو ترش درشت رو توی اون آب میگیریم و دو تا چهار لیوان آب , بسته به زیاد بودن مقدار آلوئه ورا داخل مخلوط کن میریزیم و 4 قاشق غذا خوری عسل طبیعی بهش اضافه کرده و مخلوط کن رو روشن میکنیم . نوشیدنی سفید رنگی درست میشه که بسیار خوشمزه و پر خاصیت هست . تنها این نکته رو باید در نظر بگیرین که اگه برگ رو همون موقع از گیاه جدا کردین باید برگ رو کمی مایل چند دقیقه ای قرار بدین تا شیره تلخ اون خارج بشه و یا بعد از پوست کندن برگ , فیله رو داخل آب بذارین به مدت پنج دقیقه تا تلخیش گرفته بشه . یا مستقیم استفاده کنید و مقدار عسل رو بیشتر کنیید تا تلخی اون آزار دهنده نباشه . ولی اگه از عطاری ها میخرین نیاز به این کار نیست چون برگ ها کهنه هستن و شیره اونها خارج شده .

برای دیدن عکس در سایز اصلی روی تصویر کلیک کنید 

این نوشیدنی رو که به این صورت تهیه شده میتونید مستقیم مصرف کنین و یا در قالب های یخ ریخته و بذارین فریزر و روزانه شربت یا آب میوه طبیعی برای خودتون درست کنید و یکی از این قالب ها رو که حاوی عسل و آلوئه ورا و آب لیموی تازه هست رو داخل شربت یا آب میوه بندازین و میل کنید .

احتیاط ها در مصرف این گیاه :

 مصرف طولانی مدت این این گیاه میتونه وابستگی  ایجاد کنه و همینطور میتونه باعث تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز بشه . کودکان زیر ۱۲ سال و زنان باردار نباید از این گیاه استفاده کنن چون ممکنه باعث اسهال کودک شیرخوار بشه و یا باعث سقط جنین که البته هیچ کدوم اینها اثبات نشده و تنها برای احتیاط گفته میشه . مصرف طولانی این گیاه میتونه سبب کمبود پتاسیم بشه و بعضی از درمانهای قلبی رو مختل کنه چون پتاسیم برای قلب مفیده . مصرف این گیاه به عنوان مسهل در بیمارانى که تحت درمان با داروهاى قلبى و کورتن هستن باید با احتیاط باشه . این گیاه در کودکان ، زنان شیرده , زنان باردار و افراد مبتلا به بواسیر ، نباید به صورت خوراکى مصرف بشه . استفاده از این گیاه در انسداد روده، بیمارى هاى التهابى روده و بیمارى هاى کبد و کلیه، ممنوعه . کسانیکه بیماری دیابت دارن نباید این گیاه رو بصورت خوراکی مصرف کنن چون این گیاه قند خون رو پایین میاره .