شنبه، شهریور ۱۵، ۱۳۹۳

آموزش انتخاب دوچرخه مناسب و ریزه کاریهای دوچرخه سواری

خیلی ها تصور میکنن که خرید دوچرخه ساده ست . میرن دوچرخه فروشی و یه دوچرخه میخرن و میان خونه و تمام ! در صورتیکه خرید دوچرخه به این سادگی ها نیست و بسته به نوع استفاده شما و حتا جنسیت شما باید خریداری بشه . دوچرخه ها ، زنانه و مردانه دارن ! از طرفی انتخاب نوع دوچرخه و کاربرد اون خیلی مهمه و اگر دوچرخه ای رو به اشتباه بخرین , بجز دور ریختن پول و پشیمونی و حتا صدمه جسمی و از همه مهمتر خستگی , هیچ نتیجه ای براتون نداره . مثلن اگر برای رفتن به محل کارتون دوچرخه نامناسب بخرین , بدتر شما رو خسته تر میکنه و ممکنه حتا بیمار بشین ! در زیر ابتدا انواع دوچرخه و سپس روش انتخاب دوچرخه مناسب و سپس بعضی نکات نگهداری از دوچرخه رو بصورت بسیار ساده آموزش میدم :

دوچرخه های موجود در بازار به سه نوع کلی تقسیم میشن . البته من وارد همه انواع دوچرخه ها نمیشم و فقط سه نوع متداول رو توضیح میدم :

- دوچرخه کوهستان Mountain Bicycle : این دوچرخه ها بدنه قوی ای دارن و وزنشون سنگینه و لاستیک های پهن با آج های درشت دارن و بیشتر اونها دارای کمک فنر در پشت یا زیر و همچنین در قسمت جلو هستن . 

- دوچرخه های هایبرید Hybrid Bicycle : این دوچرخه ها ترکیبی از دوچرخه های کوهستان و معمولی هستن . یعنی نه به سنگینی و استقامت دوچرخه های کوهستان هستن و نه به ظرافت دوچرخه های خیابانی ساده . معجونی از هر دوی اونهان . لاستیک ها کمی نازک تر از لاستیک های کوهستان هست و کمک فنر در قسمت جلو دارن یا کلن ندارن و بدنه نسبتن سبک و محکم و خوب هست .

- دوچرخه های خیابانی Road Bicycle : این دوچرخه ها فقط برای سواری در خیابان و اسفالت و جاده های هموار طراحی شدن . بدنه ظریف و سبکی دارن و لاستیک های باریک و سرعت زیاد و کمک فنر هم ندارن . 

دوچرخه های کورسی و مسابقه ای و انواع دیگه هم داریم که تخصصی هستن و ما کاری باهاشون نداریم ! 

من خیلی دیدم کسانیکه میخوان برن دوچرخه بخرن , میرن و دوچرخه کوهستان میخرن ! وقتی ازشون بپرسی چرا اینو خریدی ؟ اول میگن محکمه , دوم میگن کمک فنر داره , سوم میگن لاستیک های پهن و آج دار , داره و خیلی حسابیه !!!!!!! این افراد اشتباه بزرگی میکنن و ندونسته وسیله ای رو میخرن که به درد دوچرخه سواری در شهرها و خیابان ها نمیخوره . درسته خیلی از جوون ها این نوع دوچرخه رو بخاطر ظاهر جذابش انتخاب میکنن , ولی در عمل کاربردی نداره و نه تنها پولتون رو دور ریختین , بلکه به زودی هم ازش خسته میشین و کلن از خرید دوچرخه پیشمون . در زیر بصورت ساده توضیح میدم براتون تا چه دوچرخه ای مناسب شماست تا با خرید ندونسته دوچرخه پشیمون نشین :

دو نکته رو در موقع خرید دوچرخه باید در نظر بگیرین . یکی سرعت , یکی سبکی ! هر چقدر دوچرخه سبک تر باشه , شما کمتر خسته می شین و هر چقدر هم سبک تر باشه , سرعت بیشتری میره . اشتباه بزرگی که همه میکنن اینه که فکر میکنن لاستیک پهن و آجدار بگیرن خیلی خوبه . در صورتیکه جالبه بدونین هر چقدر لاستیک ها پهن تر میشن و آج هاشون درشت تر میشه , به همون نسبت کشش دوچرخه روی اسفالت و سطح خیابون بیشتر میشه و سرعت دوچرخه کمتر و خستگی دوچرخه سوار سه برابر میشه ! در واقع این لاستیک ها برای مسیرهای خاکی و ناهموار طراحی شدن نه برای شهر و اسفالت ! اگر دقت کرده باشین دوچرخه های کورسی و مسابقه ای , لاستیک هاشون خیلی نازکه و اصلن آج ندارن ! یکی از دلایل سرعت اونها همینه . 

نکته دوم وزن بدنه دوچرخه ست . امروزه برای سبکی دوچرخه ها از آلیاژهای مختلف استفاده میکنن مثل استیل و آهن و آلومینیوم و ... . دوچرخه های آلومینیومی سبک و خوب هستن اما ایراد بزرگی دارن که ممکنه بعد از مدنی بدنه ترک بخوره و سپس بشکنه . در صورت شکستن ، کل بدنه باید دور انداخته بشه ! چون قابل جوش دادن نیست . دوچرخه های آهنی هم خیلی سنگین هستن و مناسب نیستن . بهترین نوع دوچرخه ها , دوچرخه های آلیاژی هستن که از ترکیب چند فلز در ساخت اونها استفاده شده و سبک تر هستن و مقاوم تر ... البته این در صورتیه که قصد خرید دوچرخه کوهستان داشته باشین وگرنه برای مسیرهای عادی , خرید دوچرخه با بدنه فیبر کربن و یا آلومینیوم , خیلی هم عالیه و انتخاب خوب .

کمک فنر هم مساله ای هست که بیشتر از اونی که مورد نیازه جلب توجه میکنه در صورتیکه کارایی چندانی نداره برای داخل شهرها و خیابان ها و تنها باعث وزن دوچرخه میشه و وزن یعنی سرعت کمتر و خستگی بیشتر . کمک هایی که در پشت دوچرخه قرار میگیرن , برای مناطق ناهموار مناسبن . اما در مسیرهای صاف و عادی , باعث کاهش سرعت میشن چون وقتی توی دست انداز می افتین وزن بدنتون ضربه میزنه به کمک و کمک هم باید وزن رو به چرخها منتقل کنه و در نتیجه یک مکث ایجاد میشه و باعث وقفه در سرعت میشه . کمک فنرهای جلویی هم اگر در جاده های اسفالت و صاف باشین , به کار نمیان و بیشتر باعث سنگینی دوچرخه میشن . مگر اینکه در مسیری دوچرخه سواری کنین که دست اندازهای کمی داشته باشه که اونجا به کمک شما میاد و به دست ها کمتر ضربه میزنه . 

مساله بعد ترمزهاست . ترمز در دوچرخه خیلی مهمه و حیاتی ! ترمزها هم بصورت خیلی خلاصه دو نوع هستن , دیسکی و ترمزهای معمولی لنتی – پلاستیکی . ترمزهای دیسکی خیلی خوب کار میکنن و سریع باعث توقف میشن و بیشتر برای سرعت های بالا مناسب هستن  . ترمزهای معمولی هم همینطورن ولی کمی دیرتر باعث توقف میشن . اما هر دو خوب کار میکنن با یک تفاوت ! اگر با دوچرخه خیلی تند حرکت می کنید , ترمز دیسکی بیشتر به کار شما میاد چون مطمئن تره . اما هزینه و دنگ و فنگ تعمیرات و قطعاتش رو هم باید تحمل کنید . ترمزهای معمولی اما قطعاتش سبک تر و تعمیرش راحت تر و ارزون تر هستن و اگر هم مشکلی پیدا بکنن شما میتونین بطور موقت با یک تکه لاستیک یا چوب , سر و تهش رو هم بیارین تا به تعمیرکار برسین ولی دیسکی چنین قابلیتی نداره ... ترمزهای هیدرولیک هم داریم که بسیار پیچیده هستن و کلن برای افراد عادی به درد نمیخوره و هزینه بالای نگهداری و روغن هیدرولیک و تعمیر کردن و تنظیم به دست متخصص و ... از دردسرهای اونه .

دنده های دوچرخه . این روزها همه دوچرخه ها دنده ای هستن . دنده در دوچرخه خیلی کارایی داره و کلن بدون دنده اصلن دوچرخه سوار لذتی نداره و خستگی ایجاد میکنه . در سربالایی ها باعث میشه کمتر خسته بشین و در سرپایینی یا راه های هموار باعث میشه سرعت بگیرین و کارکردش شبیه دنده عوض کردن ماشینه . متداول ترین تعداد دنده در دوچرخه 21 دنده ست . یعنی سه دنده اصلی و هفت دنده فرعی داره . دنده یک و دو و سه و دنده های یک تا هفت . برای مثال :
وقتی که در سربالایی هستین باید از دنده یک استفاده کنید و برای خستگی کمتر دنده های فرعی رو روی یک یا دو یا سه بذارین اینطوری به سادگی میتونین سربالایی ها رو بالا برین و کمتر خسته بشین . یا برای مسیرهای هموار , دنده دو روی 5 یا 6 , خیلی خوبه و راحت کار میکنه . یا برای سرپایینی , دنده سه روی ...  . و از همه اینها مهمتر اینکه قسمت عوض کردن دنده ها که روی فرمان دوچرخه قرار گرفته بیشتر دو جوره : یک نوع روی خود دسته سواره و با چرخوندنش دنده عوض میشه و نوع دیگه که بصورت یک ضامن شصتی قرار گرفته و با فشار دادنش به دنده بعدی میره که این نوع از همه بهتره . نوع گردشی , چون دقیق نیست و عوض کردنش کمی سخته , توصیه نمیشه !

سایز دوچرخه . سایز دوچرخه هم خیلی مهمه و برای افراد با قد بلند و کوتاه متفاوته . بطور نرمال سه سایز 15 و 17 و 20 داریم . که البته در خیلی از مدل های دوچرخه سایز بندی از 13 شروع میشه تا 24 . اما نرمالش اینطوره . حتمن حتمن موقع خرید دوچرخه , مطابق قد خودتون دوچرخه بخرین . کنترل دوچرخه بزرگ سخته و دوچرخه کوچک هم خستگی ایجاد میکنه !
برای قد 148 سانت تا 160 سانت , سایز 15 .
برای قد 160 سانت تا 180 سانت , سایز 17 .
برای قد 180 سانت تا 190 یا بالاتر , سایز 20 . 

لاستیک های دوچرخه هم خیلی مهم هستن . در دوران کودکی همه دنبال لاستیک های بزرگ و کلفت و آج دار بودیم . در صورتیکه این لاستیک ها مناسب شهرها نیستن و همینطور سرعت رفتن . دقت کنید که هر چقدر لاستیک آج درشت تر باشه و پهن تر , سرعت کمتری خواهید داشت و اتلاف نیروی بیشتر و هر چقدر باریک تر و کم آج تر باشه , سرعت بیشتر و نیروی کمتر ! لاستیک های آج دار و پهن باعث میشن دوچرخه کمتر سُر بخوره و مناسب بیرون شهر و زمین های خاکی و سنگلاخی هستن. پس موقع خرید حتمن به این نکته دقت کنید .

زین دوچرخه . زین دوچرخه با اینکه مهمه ولی زیاد اهمیت نداره چون اگر دوچرخه سوار نباشین , مطمئن باشین سه هفته اول شروع دوچرخه سواری , بین پاها و باسن شما شدیدن درد میگیره و بعد از سه هفته , بدترین زین ممکن هم که زیر باسنتون باشه , براتون راحت میاد چون عادت کردین و دیگه شما رو اذیت نمیکنه . تنها تفاوت اینه که خانم ها باید زین پهن تر بخرن و آقایون زین باریک تر ! اینهم بخاطر فیزیک بدن و تفاوت لگن در زن و مرد هست . همچنین حتمن دقت کنید که زین تنظیم میخواد و همینطوری نیست که بشینین روی دوچرخه و پا بزنین ! بر خلاف دوچرخه های دوران کودکی که عادت داشتیم کف پامون به زمین بچسبه , دوچرخه های عادی اینطور نیستن . ملاک تنظیم زین بطور خیلی ساده اینه که پای شما باید وقتی روی زین نشستین و پاتون روی پدال در پایین قرار داره طوری باشه که پا تا نشده باشه از زانو و تنها یک خمیدگی خیلی ملایم داشته باشه . این تنظیم درست زین هست . در صورتیکه من دیدم 90% افراد زین رو طوری تنظیم میکنن که وقتی روی زین نشستن , زانوشون کاملن خم شده و کف پاشون چسبیده به زمین ! این اشتباهه و به زانو شدیدن آسیب میزنه و ایجاد خستگی هم میکنه در دوچرخه سوار و نیروی بیشتری از شما میگیره در موقع حرکت . همچنین زین هایی هستن که ژل دارن و نرم هستن یا فنر دارن . اونها هم سلیقه ای هستن و می تونید اونها رو هم تست کنید .

و اما نکاتی که در دوچرخه سواری باید رعایت کنید , بیشتر مسائل ایمنی هستن و بعد مسائل مراقبتی از دوچرخه :

- همون روزی که دوچرخه میخرین , همزمان باهاش باید کلاه ایمنی هم خریداری کنید . گذاشتن کلاه موقع دوچرخه سواری مثل بستن کمربند ایمنی در اتومبیل اهمیت حیاتی داره . چون هر لحظه امکان زمین خوردن یا تصادف شما هست و هر اتفاقی می تونه رخ بده . شاید شما مراقب باشین , ولی راننده های دیگه یا عابران پیاده , ممکنه یهو جلوی شما سبز بشن و در ضمن همیشه امکان غفلت هست . خود من که خیلی احتیاط میکنم بارها برام پیش اومده که تا مرز تصادف مرگبار هم پیش رفتم . از برخورد با اتومبیل تا برخورد با آدم ها و حتا خطای دید در دیدن و محاسبه ارتفاع جدول خیابون ها و ... موقع سرعت رفتن چشم شما قدرت تشخیصش میاد پایین تر. پس برای احتیاط حتمن کلاه ایمنی بخرین . در ضمن کلاه ها هم چند جور هستن و نوع مناسب رو انتخاب کنید و دقت کنید که بستن بند کلاه هم راه و روش داره . نباید بند اون خیلی سفت باشه زیر گردن و کلاه باید قالب سر شما باشه . اگر لق بزنه و با تنظیم هم باز لق زدنش باقی مونده باشه , باید عوضش کنید و کلاهی مناسب سر خودتون انتخاب کنید .

- دومین مساله ایمنی , پوشیدن پوشش شبرنگ در شب و عصر هنگام و استفاده از چراغ های عقب و جلو بصورت چشمک زن هست . این ها هم جزء نکات ایمنی و حیاتی هستن که حتمن باید رعایت بشه . ترجیحن بهتره دوچرخه شما رنگ سفید داشته باشه که در هر هوایی حتا مه آلود هم دیده بشه , بدترین رنگ برای دوچرخه مشکی و آبی هست که دید در شب ندارن ! جلیقه های فسفری سبز یا نارنجی بهترین هستن و رنگ نارنجی در روز دید خوبی داره و سبز فسفری در شب. چراغ قرمز چشمک زن و چراغ جلوی چشمک زن هم به راننده ها هم به عابرانی که از روبرو میان هشدار میده . خیلی از اوقات وقتی من پیاده راه میرم , دوچرخه هایی که از روبرو میان در عصر و هنگام غروب نمیبینم اگر که چراغ نداشته باشن . پس خیلی مهمه این نکته و برخورد رو کمتر میکنه.

- همیشه این نکته رو در نظر بگیرین که دوچرخه ایمنیش بسیار پایینه . شما در اتومبیل در حصار بدنه آهنی هستین و محافظت میشین ولی در دوچرخه هیچ حفاظتی وجود نداره پس بهتره همیشه با سرعت کم و با احتیاط حرکت کنید و همیشه هم دست چپتون روی ترمز عقب باشه برای احتیاط تا هر اتفاقی پیش اومد فورن ترمز کنید . ترمز جلو خطرناکه و اگر کسی ناگهانی جلوتون بیاد , با گرفتنش , شما اولین کسی هستین که کله معلق میزنین و با مغز به زمین می خورین ! پس همیشه اولویت با ترمز عقب هست و برای کمک از ترمز جلو استفاده کنید برای توقف نهایی ! بقول معروف دیر رسیدن , بهتر از هرگز نرسیدنه و یادتون باشه حادثه درست زمانی پیش میاد که انتظارش رو ندارین ... 

- زنگ دوچرخه هم خیلی مهمه . به عابران هشدار میده به رانندگان هشدار میده بخصوص در مسیرهایی که زیر گذر هست و هم برای عابران و هم دوچرخه , پیش از رسیدن به تونل زیر گذر , چندین بار زنگ رو به صدا در بیارین تا اگر عابری نزدیک ورودی باشه , خودشو کنار بکشه و بدونه شما دارین نزدیک میشین ! خیلی تصادفات سنگینی در این نقاط رخ داده بین دوچرخه سواران و عابران ! 

و اما نگهداری و مراقبت از دوچرخه :

- دوچرخه خودتون رو هر ماه یکبار حتمن بشورین . این شستن اجباری هست و لازم . برای شستن دوچرخه از مواد شوینده معمولی مثل ریکا یا تاید استفاده کنید . برای شستن نیاز به برس هست و اسفنج . بهترین چیز , مسواک های قدیمی هستن که بتونین زنجیر و چرخ دنده ها رو تمیز کنید . 

- اسپری WD40 یکی از بهترین مواد پاک کننده زنجیر و چرخ دنده های دنده ها از روغن و زنگ و کثافته . پیش از شستن این قسمت ها رو از این اسپری بزنین و بذارین 10 دقیقه بمونه . سپس برس کشیده و بعد با برس و مواد شونده بشورید . 

- پس از شستن دوچرخه , رهاش کنید تا خشک بشه . خشک شدن دوچرخه جزء بایدهاست تا آماده بشه برای روغن کاری . 

- پس از خشک شدن دوچرخه , باید اونو روغن کاری کنید . روغن کاری باعث میشه قطعات دیرتر فرسوده بشن و سرعت شما بالاتر بره و دوچرخه نرم تر و روون تر کار بکنه . دقت کنید موقع روغن کاری , زیاد از روغن استفاده نکنید و مقدار اضافی رو بخصوص از روی زنجیر با دستمال پاک کنید چون روغن زیاد باعث جذب بیشتر غبار و خاک میشه و زودتر مجبور میشید دوچرخه رو بشورین . قسمت های زیادی هست که نیاز به روغن دارن , مثل فرمون و تمام سیم های ترمزها و دنده ها , چرخ دنده ها و ...  دقت کنید هرگز به دیسک ترمز نباید روغن بزنین اینکار باعث میشه که ترمزها کلن از کار بیافتن . 

- برای تمیز کردن دیسک ترمزها , از یک تکه پارچه بدون پرز الکلی استفاده کنید . کوچکترین چربی روی دیسک باعث میشه ترمز عمل نکنه ... 

- بعد از شستن و روغن کاری باد چرخ ها رو اندازه بگیرین . دقت کنید بیش از اندازه اگر به لاستیک ها باد بزنید , درسته سرعت شما بیشتر میشه , اما در عوض باعث میشه توی کوچکترین دست اندازه و چاله ای که بیافتین , دوچرخه کوبیده بشه و ضربه ها به شما منتقل بشه . باد کم هم باعث کاهش سرعت و خستگی زیاد میشه . بهتره همیشه نرمال باشه باد لاستیک ها .

- اگر ترمزهاتون ایراد داره یا لاستیک ها بالانس نیستن و فرمون صدا میده و ... حتمن دوچرخه رو به یک تعمیرکار نشون بدین تا از فاجعه جلوگیری بشه و اونو به دست افرادی که از دوچرخه سر رشته ندارن نسپارین ...

همه اینها بطور خیلی خلاصه و ساده نکاتی بودن که امیدوارم به دردتون بخوره ...










هیچ نظری موجود نیست: