رسیدگی به گیاهان آپارتمانی در بهار

با رسیدن فصل بهار , فصل زنده شدن گیاهان , برای داشتن گیاهان شاداب و سرحال با رشد خوب و گلدهی عالی , باید مقدماتی رو براشون ایجاد کرد از همین فصل . فصل بهار , فصل قلمه زدن و عوض کردن گلدان ها و عوض کردن خاک و تکثیر گیاهان آپارتمانی به شمار میاد . حتا اگر علاقمند به کاشت گل هایی هستین که میخواهین در فصل تابستان گل بدن , باید از همین فصل شروه به کاشت دانه اونها کنین . خیلی ها اطلاعی در مورد نیازمندی های گیاهانشون ندارن و فقط فکر میکنن آب دادن به گیاه یعنی نگهداری از اون و انتظار هم دارن گلهاشون سرحال و شاداب باشه . در این فصل کارهای زیر رو انجام بدین :

_ در فصل بهار خاک تمام گلدان ها رو باید عوض کرد . خاک قدیمی رو دور ریخته و با خاک جدید جایگزین کنیم . علت اینه که گیاه در طول سال از همه مواد مغذی خاک استفاده میکنه و در آخر خاک تبدیل به یک ماده کم خاصیت میشه و بی ارزش ! هر چند دادن کود در فواصل منظم این کمبود رو جبران میکنه , اما نمیتونه جایگزین خاک غنی و تازه باشه ! برای گیاهان آپارتمانی بنا به نوع گیاه باید خاک خریداری بشه ! هر گیاهی خاک مخصوص به خودش رو نیاز داره . خاک گیاهان باغچه ای که در گلدان نگهداری میشن مثل رز , یاس , پیچ ها , شمعدانی و ... بیشتر باید رُسی باشه یا به اصطلاح خاک سنگین . و گیاهانی که مخصوص آپارتمان هستن و در واقع گیاهان گرمسیری به شمار میان , مثل دیفن باخیا و حسن یوسف و بنجامین و کنتیا و برگ انجیری و گوش فیلی و پتوس و ... خاکی سبک و غنی و کمی اسیدی نیاز دارن که شامل خاک برگ یا پیت و ماس و کمپوس میشن . و یا گیاهانی که مخصوصن مناطق خشک هستن مثل کاکتوس ها , نیاز به خاک سبک و شنی دارن که آب در اونها باقی نمونه ! پس با توجه به نوع گیاهتون خاک خریداری کنین و جدن از خرید خاکهای کیسه ای متعارف خودداری کنید البته در ایران !! بهترین کار اینه که با دونستن نام گیاهانتون به مراکز گل فروشی مراجعه کنید و ازشون خاک خریداری کنید . اونها متناسب با نوع گیاهانتون , براتون انواع خاک ها رو ترکیب میکنن و بهتون میدن ! هم بهتر هست و هم از نظر قیمت با صرفه تر و ارزان تر .

_ انتخاب اندازه گلدان هم خیلی مهمه . بعضی گیاهان هستن که ریشه عمیقی ندارن . بنابراین نیاز نیست که گلدان اونها عوض بشه سال به سال . چون همون فضا جای کافی برای ریشه ایجاد کرده . اما بعضی گیاهان هستن که با رشدشون , ریشه زایی هم میکنن و ریشه های اونها وقتی که گلدان کوچک باشه به سطح خاک میاد و یا از زیر گلدان بیرون میزنه ! این گیاهان باید هر سال متناسب با رشد و ریشه زایی , گلدانشون عوض بشه . اصل کلی برای عوض کردن گلدان این هست که هر سال فقط یک سایز گلدان بزرگتر باید گرفته بشه . منظور بزرگی قطر گلدان هست .

_ انتخاب جنس گلدان شاید از همه چیز مهمتر باشه ! گلدان سفالی یا پلاستیکی یا لعابی ؟ سوالی که همیشه مطرح بوده !!! در گذشته گیاهان رو مستقیم در یکی از این سه گلدان میکاشتن . گلدان های لعابی زیبایی داشتن اما گیاه رو از بین میبردن ! گلدان های پلاستیکی هم خیلی مرغوب نبودن و بعضی گیاهان رو از بین میبردن و گلدان های سفالی ساده , از همه بهتر بودن ! اما امروزه شرایط فرق کرده . از همه این گلدانها استفاده میشه اما بصورت های علمی . برتری این روزها با گلدان های پلاستیکی هست . هم زه کشی اونها و فرم ساخت و جنسشون بهتر شده و هم شیک تر شدن . اصل بر اینه که گیاه رو در گلدان پلاستیکی میکارن و سپس اونو در گلدانهای سفالی هنری و یا گلدانهای لعابی گران قیمت قرار میدن . به این شکل به گیاه آسیب وارد نمیشه و گلدان هم بعد از مدتی کثیف و بد نما نمیشه و رد آب و جرم روش نمیمونه ! برتری گلدان های سفالی برای اینه که تبادل هوا و آب با ریشه و خاک رو خیلی خوب انجام میده اما در فصل های سرد سال و یا در مناطقی که گرم و سرد شدن هوا در روز و شب اختلاف زیادی داره , به گیاه شوک وارد میکنه . همین تبادل رطوبت باعث کاهش دمای سریع در خاک و ریشه میشه و به بعضی گیاهان میتونه صدمه بزنه !! از طرفی گلدان های سفالی آب و رطوبت رو زودتر از دست میدن و باید دائم حواسمون در فصول گرم به اونها باشه ! گلدان های پلاستیکی خوبیش اینه که سبک هستن و شیک هستن و همه رنگ و شکلی دارن و رطوبت رو هم خیلی خوب حفظ میکنن .

_ یکی از نکاتی که در رسیدگی به گیاهان در بهار باید توجه کرد اینه که بهتره در این فصل گیاهتون رو هرس کنید و شاخه های اضافی یا خشک شده و ضعیف رو قطع کنید و دور بندازین و با این کار گیاه رو تشویق به رشد میکنید ضمن اینکه چون شروع فصل رشد گیاه هست , گیاه دوباره پر پشت میشه و زیبا .

_ به گیاهانتون از فصل بهار تا اواسط پاییز مرتب کود بدین . دقت کنید که به تمام گیاهانی که در داخل منزل نگهداری میشن باید فقط کود شیمیایی داد . دادن کودهای حیوانی باعث پر شدن خونه از پشه کوره و انواع حشرات میشه ضمن اینکه این کودها ممکنه باعث ایجاد آسیب جدی به گیاه هم بشن . کودهای شیمیایی به صورت مایع و یا خشک موجود هستن . بهترین کود مایع , کودهای مایع کامل هستن که تمام عناصر مورد نیاز گیاه رو دارن . طبق دستور نوشته شده روی بطری این کودها , اونها رو یا مستقیم و یا در ترکیب با آب طبق دستور و فاصله زمانی گفته شده , به گیاه باید داد . کودهای خشک یا شکری رو هم که بهترین اونها کود میکروی هلندی هست رو هم طبق دستور نوشته شده روی بسته , با مقدار معینی آب مخلوط و به گیاه میدن . بطور معمول هر 15 روز تا یکماه , یکبار باید به گیاه کود داد . یا اصلی هست که میگه بعد از هر پنج بار آبیاری , یکبار به گیاه کود بدین . چون آبیاری باعث میشه کود و مواد مغذی خاک شسته و جذب بشه و خاک ضعیف میشه و باید مرتب خاک رو تقویت کرد ! در ضمن کوددهی هر گیاه هم متفاوت هست . برای مثال , گیاهانی مثل کاکتوس ها رو هر سه ماه یکبار کود میدن ! یا گیاهانی که هفته ای دو بار بهشون آب میدن با گیاهانی که هر روز بهشون آب میدیم , کود دادنشون فرق میکنه !

_ شستن برگ گیاه در فصل بهار هم یکی از کارهایی هست که کمک به زیبایی گیاه و شادابیش میکنه . گیاهان معمولن بعد از مدتی روی برگهاشون خاک میشینه ! درسته که میشه با یک دستمال نمدار پاکشون کرد , ولی باز هم شفافیت چندانی پیدا نمیکنن . از طرفی استفاده از واکس های براق کننده برگ هم باعث میشه برگ ها از بین برن و درست نیست ! بهترین کار اینه که هر چند ماه یکبار گیاه رو آورد توی حیاط یا بالکن و با شلنگ آب برگهاش رو شست ! گیاهانی که برگ های کلفت دارن و چرمی شکل , مقدار خیلی کمی مایع ظرفشویی یا تاید توی آب بریزین و با یک اسفنج نرم که به کف آغشته کردین برگ ها رو بشورین و آب بکشین . مثل روز اول براق میشن . گیاهانی هم که برگ های ظریفی دارن رو هم فقط با جریان ملایم آب بشورین . چون برگ ها در واقع شش های تنفسی گیاه هستن , وقتی که پاک و تمیز بشن در رشد و شادابی گیاه هم بسیار موثر خواهند بود !

_ موقع عوض کردن گلدان ها , دقت کنید که نباید همه خاک ها رو از ریشه بتکونید . بهترین کار اینه که گیاه رو با خاکش از گلدان قدیمی خارج کنید و سپس کمی از خاک های اطراف ریشه رو بتکونید و سپس گیاه رو با ریشه و مقداری از خاک قدیمی در گلدان جدید گذاشته و اطرافش رو خاک تازه بریزین ! دلیل این کار اینه که بیشتر گیاهان آپارتمانی حساس هستن و در صورتیکه کل خاک قدیمی رو از ریشه جدا کنیم , به گیاه شوک وارد میشه و ممکنه از بین بره و یا تا مدتها رشد نکنه و رشدش متوقف بشه . از طرفی هم ممکنه به ریشه ها آسیب وارد بشه و گیاه باز هم از بین بره . اما با این کار در واقع آسیبی به گیاه نمیرسه و گیاه دچار سکته یا توقف در رشد نمیشه و رشدش رو هم ادامه میده .

_ زهکشی کف گلدان شاید مهمترین بخش از مراقبت از گیاه باشه که باید بطور جدی رعایت بشه ! رهکشی به عملی گفته میشه که بوسیله اون لایه ای در کف گلدان ایجاد میکنیم که باعث میشه آب در کف گلدان باقی نمونه و ریشه گیاه دچار پوسیدگی و گندیدگی نشه . به همین دلیل باید به دقت رعایت بشه . موادی که برای زهکشی استفاده میشه مختلفه . لایه ای از سبوس یا پوسته های برنج , لایه ای از شن ریز , لایه از خاک اره , لایه ای از پوکه معدنی ... موادی هستن که برای زهکشی کف گلدانها بکار میرن . کلفتی این لایه در گلدانهای بزرگ 5 سانت و در گلدان های کوچکتر یک بند انگشت هست . با رعایت زهکشی , گیاه رو از پوسیدن و زرد شدن برگ ها و قارچ حفاظت میکنید ! در این لایه میتونید چند تکه زغال و یا مقداری خاکستر و یا حتا پودر زغال هم اضافه کنید . این مواد گند زدا هستن و مانع از ایجاد قارچ میشن .

_ حشراتی در خاک زندگی میکنن که بعضی مفید و بعضی مضر هستن برای گیاه . در موقع عوض کردن گلدان ها به این حشرات و جانوران دقت کنید !!! یکی از حشرات مضر برای گیاه شما , خرخاکی هست ! با آسیب به ریشه ها باعث میشه گیاه در طولانی مدت از بین بره . کرم های ریز سفید هم از همین دسته هستن و نباید در خاک باشن ! مورچه ها هم به شدت مضر هستن برای گیاه . بعضی مواقع مورچه ها در خاک گلدان ها لونه میکنن و کلونی تشکیل میدن و ریشه ها رو قطع میکنن و باعث میشن گیاه به تدریج از بین بره . اما موجودات شاید چندش آور ولی بسیار مفیدی هم در خاک زندگی میکنن که نباید کاری به کار اونها داشت . یکی از اونها کرم خاکی هست . این موجود بی آزار در هر گلدانی که باشه , رشد اون خوب میشه . خاکش هیچ وقت سفت نمیشه و گیاه شاداب باقی میمونه . موقع عوض کردن گلدان اگر کرمی داخل خاک بود , اونو دوباره با احتیاط به گلدان بازگردونین و کمی از گلدان رو با انگشت سوراخ کرده و کرم رو درون سوراخ بذارین و روش خاک بریزین . بندپای دیگه , نوعی هزارپای ریز و کوچک هست به اندازه دو تا سه سانتیمتر . اونها هم جزو مفیدترین موجودات خاکی هستن که وجودشون در هر گلدانی باعث رشد عالی و نرمی خاک میشه . این موجودات هیچ وقت از خاک خارج نمیشن و آزاری نمیرسونن . اونها رو هم اگر دیدین , به گلدان برگردونین ..

در پایان , فصل بهار فصل رویش گیاهان هست و اگر قصد تکثیر گیاه دارین چه به روش برش پاجوش یا قلمه زدن یا پیوند زدن , یا سم پاشی گیاهان , کود دادن , کاشت دانه های گیاهان و ... همه این کارها در این فصل باید انجام بشه و بهترین زمان فصل بهاره . با رعایت این نکات گیاهان شادابی خواهید داشت ..